Wil je graag minder afval produceren met je boodschappen, maar weet je niet zo goed hoe dit aan te pakken? Dan ben je hier aan het juiste adres! We delen vandaag enkele praktische tips die je helpen om langzaam maar zeker te bewegen richting zero waste boodschappen doen.
Moet je je allereerste stap nog zetten op zero waste gebied? Lees dan eerst eens ons stappenplan om te beginnen met zero waste. Deze tips zijn te gebruiken als voorbereiding op je zero waste avontuur. Ben je al een tijdje bezig met zero waste en zoek je praktische tips die zero waste boodschappen doen haalbaarder maken? Lees dan verder voor onze tien tips!
De aanleiding voor dit blog was een vraag van een lezer: Ik ben al een beetje bezig met zero waste door in de supermarkt of speciaalzaak te kiezen voor verpakkingsvrij, voor papier/glas of voor grotere verpakkingen. Maar ik val nog veel terug, doordat ik dan snel snel even naar de supermarkt ga, haast heb en toch weer van alles koop dat ik niet wilde kopen… Heb jij tips?
Zeker heb ik die! Hierbij een uitgebreide versie van de tips die ik met de lezer deelde. Grotendeels gebaseerd op onze eigen ervaringen en dus werkbaar in de praktijk 😉
Planning is key als je zero waste gaat
Zero waste boodschappen doen vraagt enige planning. Zeker in het begin, omdat je nog geen nieuwe routine hebt gevonden. Het helpt om voor een hele week boodschappen te doen. Doe bijvoorbeeld in één keer voor vier tot zes dagen boodschappen. De overige dagen heb je ‘restjesdag’ of ga je afhalen/uit eten/bij iemand eten. Misschien dat je halverwege de week nog even naar verse groente of fruit bij moet halen, maar dat is oké. En: doe boodschappen met een lijstje, want dat voorkomt impulsaankopen van producten die je niet nodig hebt.
Bezoek de markt, Arabische winkel of speciaalzaak
De markt is de meest ideale plek om onverpakte boodschappen te halen. Een goed alternatief is de Arabische supermarkt. Er zit er ongetwijfeld één in jouw buurt. Bij zulke winkels vind je vrijwel al het groente en fruit onverpakt. Daarnaast vaak ook noten, rozijnen, dadels, vijgen, eieren en verse kruiden. Het voordeel is dat de prijzen er vaak ook lager zijn dan in de supermarkt. Lukt het niet om naar de markt te gaan, dan is de combinatie Turkse supermarkt met speciaalzaak een ideale. Op die manier moet het lukken het grootste deel van je boodschappen onverpakt te krijgen.
Doe je boodschappen in grootverpakking
Producten die er thuis snel doorheen gaan kan je in grootverpakkingen kopen. Vraag de Arabische winkel in je buurt bijvoorbeeld of zij dat voor je willen doen. Zo hebben wij eens een zak pasta van vijf kilo gekocht via de Persepolis in Utrecht. Weliswaar verpakt in plastic, maar relatief minder verpakkingen dan tien zakken van een halve kilo. Heb je een pasje van de Makro of Sligro, dan is dat een andere geschikte optie voor producten in grootverpakking. Een valkuil is dat je allerlei producten in grootverpakking koopt die niet opgaan binnen de houdbaarheidsdatum. Eten weg moeten doen omdat het niet meer te houdbaar is, is niet bepaald duurzaam. Wees dus niet té enthousiast als je allerlei grootverpakkingen ziet 😉 Realistisch zijn over wat er wel en niet opgaat is beter.
Ga voor de verpakkingsvrije service van Pieter Pot
Pieter Pot is een online bezorgdienst voor verpakkingsvrije boodschappen. Je koopt je producten in statiegeldpotten. Wij hebben hier zelf geen ervaring mee, omdat we bijna al onze boodschappen onverpakt op de markt halen en de dienst niet nodig hebben. Veel van de mensen die we hier wel over spreken, kopen eens in de twee à drie weken een voorraad droge producten bij Pieter Pot. Hun verse producten halen ze onverpakt op de markt/ bij de speciaalzaak/ bij de Arabische winkel/ in de supermarkt. Zo lukt het hen om het grootste deel van hun boodschappen verpakkingsvrij te doen. Pieter Pot is zo populair dat ze een wachtlijst hebben. Die zijn ze hard aan het wegwerken, hebben we gehoord.
Koop producten een keer niet
De tweede R van zero waste zegt het al: reduce (verminder) dat wat je nodig hebt. Oftewel: wees kritisch op wat je nodig hebt. Heb je wel een zak chips nodig voor de zondagavond? Of kan je ook een keer zonder? Hieraan gerelateerd is het handig om te kijken of er onverpakte producten beschikbaar zijn als alternatief voor de verpakte producten die je doorgaans koopt. Misschien kan je zak chips wel vervangen voor onverpakte M&M’s bij de supermarkt. Of je koopt bij de notenboer noten in je eigen bakje in plaats van verpakte uit de supermarkt. Maak eens voor jezelf een lijstje van producten die je vaak koopt en bepaal of je er (een tijdje) zonder kan. Of dat er een zero waste alternatief te bedenken is.
Doe mee aan de R van Rescue
Naast de 5 ‘grote’ R-en van zero waste zijn er nog meer R-en aan te wijzen. De R van Rescue (redden) is er één van. Want voedselverspilling tegengaan is óók onderdeel van zero waste. Maak eerst de voorraad in je eigen huis op voordat je nieuwe producten koopt. Zo voorkom je dat producten bederven. Of dat de smaak weggaat en je ze daardoor weg moet gooien. Denk eens aan de halflege potjes achterin je koelkast, de restjes eten in je vriezer, de verloren gewaande pakjes/zakjes/flessen in je voorraadkast, -lade of -plank, je verzameling kruiden, je voorraad thee in tientallen smaken. Eerst opmaken wat je hebt en pas daarna (eventueel) bijkopen.
Een andere manier om voedselverspilling tegen te gaan is om producten met een 35% kortingssticker te kopen. Die worden anders weggegooid. Of maak gebruik van de app Too Good Too Go. Voor maar een paar euro haal je daar overgebleven producten van winkeliers. Onze ervaringen daarmee zijn positief. Een blog daarover staat op de planning.
Zoek naar zero waste winkels
Op steeds meer plekken in Nederland worden producten onverpakt aangeboden. Online vind je voor veel steden of gebieden een overzicht van de plekken waar je terecht kan voor zero waste boodschappen. Wij houden bijvoorbeeld een lijst bij met plekken in Utrecht. Een overzicht voor Amsterdam vind je hier. En in onze toekomstige woonplaats Apeldoorn is een actieve zero waste community die op Facebook adressen deelt. In Haarlem zit zelfs een winkel die volledig zero waste is: bij oodles and pinches vind je niet alleen verpakkingsvrije etenswaren, maar ook verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen!
Wellicht is het niet haalbaar om wekelijks een winkel met zero waste boodschappen te bezoeken. Misschien is het wél een optie om er eens per maand naartoe te gaan om een grote voorraad (houdbare) producten te kopen.
Neem de tijd voor een nieuwe routine
Neem de tijd om een nieuwe routine aan te leren. Je boodschappen zonder verpakkingen doen heb je niet in een dag, week of maand aangeleerd. Je hebt tijd nodig om een nieuwe routine te vinden die bij jouw waarden past en tegelijkertijd praktisch haalbaar is. Pas één voor één kleine veranderingen toe. En neem de tijd om aan elke verandering te wennen. Blijkt iets na een paar weken of maanden niet te werken? Zie het niet als een mislukking, maar als een les die inzichten geeft waarop je kan voortbouwen. Sleutel net zolang aan je routine totdat het wél werkt.
Stel je in op een andere manier van boodschappen doen
Het is handig om je te realiseren dat zero waste boodschappen doen een andere manier is van boodschappen doen dan anders. Je neemt je eigen verpakkingen mee in plaats van de verpakkingen van de winkelier aan te nemen. Je brengt vaker een bezoek aan de kleinere winkels dan de grote supermarktketens. En je leert daardoor het personeel sneller kennen, in ieder geval van gezicht. Het is minder anoniem en meer sociaal. Je wordt soms, bijvoorbeeld op de markt, bediend in plaats van dat je zelf je producten bijeen pakt. Je ontdekt nieuwe producten, omdat je kiest voor een zero waste alternatief in plaats van het product dat je altijd kocht. Wat ons betreft zijn dit allemaal positieve kanten van zero waste boodschappen doen!
Zero waste is leuk en nuttig…
…maar als je écht minder impact wil hebben in je leven, heeft het aanzienlijk meer effect om vaker plantaardig te eten en om minder spullen te kopen. De zichtbare impact daarvan lijkt minder evident, maar is vele malen groter wanneer je kijkt naar het gehele productie-, verwerkings- en transportproces. Een vegetarische burger in verpakking is wat milieu-impact betreft ‘beter’ dan met je eigen bakje een stuk vlees halen bij de slager.
Ik wil hiermee zeker niet mijn pleidooi voor zero waste onderuit helpen 😉 Want alle beetjes helpen, hoe klein ook. En minder (plastic) afval produceren heeft ook andere voordelen, zoals dat je minder bijdraagt aan de plastic soep. Ik wil ook liever niet spreken in termen van ‘goed’ of ‘fout’. Want wat mij betreft maakt het niet uit welke keuze je maakt. Waar het mij om gaat is om je aan het denken te zetten. En dat je vervolgens een bewuste keuze maakt. Die past bij wat jij van waarde vindt in het leven. Voor ons past zero waste bij het leven dat wij willen leven. En daarom besteden we er zelf aandacht aan, passen we onze boodschappenroutine erop aan en vinden we het leuk om jou erover te enthousiasmeren!
Heb jij aanvullende tips voor het doen van zero waste boodschappen?
4 comments On Zo lukt het om vaker zero waste boodschappen te doen
Pingback: Onze ervaring met Too Good To Go - Het Bewuste Stel ()
Super leuk Iris! Ik ben heel benieuwd naar je ervaringen met zero waste in Leidsche Rijn en omgeving. Toen ik met zero waste begon (voor de lockdown) had ik een hoop adresjes, maar helaas zijn er steeds meer weggegaan doordat alles in verpakking nu de voorkeur heeft. Ik volg je graag voor inspiratie!
Leuk om te horen dat je hier inspiratie opdoet, Nienke! Heb je dit overzicht al eens gezien: https://hetbewustestel.nl/zero-waste-boodschappen-in-utrecht/ Dit is een lijst met plekken waar je in Utrecht, waaronder Leidsche Rijn, terecht kan voor verpakkingsvrije producten. Mijn ervaring is dat deze nog steeds actueel is, ondanks corona. Laat het me vooral weten als dat niet zo is, dan pas ik dat aan. Met name bij de Jumbo Foodmarkt is veel verpakkingsvrij te vinden. En bij speciaalzaken zoals de Notenbar, de Leonidas, etc. Ook (bijna) alle afhaalrestaurants accepteren nog steeds eigen verpakkingen.
Ik kan me voorstellen dat het een omschakeling is om inkopen te doen zonder verpakking. Zelf probeer ik ook zo min mogelijk afval te produceren. Door de komst van papieren verpakking en draagtassen, wordt dit in ieder geval al makkelijker en duurzamer.